Jak dobrać odpowiednie wiertło pod gwint? – tabela gwintów i rozmiarów wierteł

Wiercenie otworów w różnych materiałach zawsze jest powodem dłuższego zastanowienia nad doborem odpowiedniej średnicy wiertła. Jedną z takich sytuacji jest wiercenie otworów pod gwintowanie. Wywiercenie odpowiedniego otworu pod gwint musi być niemal idealne. Najmniejsze różnica w wielkościach można spowodować, że późniejsze gwintowanie się nie uda. Jak więc dobrać odpowiednie wiertło po gwint, aby średnica otworu była dobrej wielkości? Dowiesz się z tego artykułu.

Jakie wiertło pod gwint?

Aby uzyskać konkretny otwór pod gwint, konieczne jest właściwe dopasowanie narzędzia — wiertła do wykonania konkretnego otworu — do rozmiaru i rodzaju gwintu. Rozmiar wiertła wymagany względem gwintu musi być zgodny z zamieszczoną niżej tabelą gwintów z podziałem na średnicę wiertła i podstawowy podział gwintów. Właściwa różnica średnic wierteł wpływa na dopasowanie i jakość gwintu, dlatego dobór wiertła do wykonania konkretnego otworu powinien uwzględniać nie tylko rozmiar gwintu, ale i głębokość, materiał oraz warunki pracy. 

Czym więc jest gwint?

Zacznijmy od tego czym w ogóle jest gwint. W swoim życiu widział go niemal każdy. To nic innego jak śrubowe nacięcia wykonane na śrubie lub w otworze, które pozwalają na bezproblemowe wkręcanie i wykręcanie. Są to specjalne rowki i zagłębienia spiralnie ułożone na powierzchni cylindra lub stożka. 

Powstają one podczas obróbki mechanicznej (np. gwintowania, toczenia) lub są wykonywane przez producenta (np. śruby). Przede wszystkim gwinty służą do trzymania elementów ze sobą. Jakość ich działania zależna jest od rodzaju materiału oraz kształtu i rozmiaru gwintów. Wykorzystanie pary gwintów pozwala na stworzenie mocnego połączenia. Ruchem śrubowym łączy się gwint z jego odpowiednikiem.

Jakie rodzaje gwintów można wyróżnić?

Gwinty można podzielić według kilku znaczących wartość. Najważniejsze podziały to: ze względu na system miar, ze względu na pochylenie, ze względu na umiejscowienie, ze względu na skok oraz ze względu na kształt.

Podział ze względu na system miar:

• gwint metryczny (ang. metric thread) – w ich przypadku kąt zarysu gwintu wynosi 60 stopni, a wymiar skoku zapisywany jest w milimetrach,
• gwint calowy (ang. inch thread) – tutaj kąt zarysu gwintu to od 55 do 60 stopni. Wymiar skoku podaje się jednak w ilości zwoi na cal.

Podział ze względu na skok:

• gwint drobnozwojny,
• gwint normalny,
• gwint grubozwojny.

Podział ze względu na umiejscowienie:

• gwint zewnętrzny – umieszczony na śrubie
• gwint wewnętrzny – umieszczony wewnątrz otworu.

Podział ze względu na kształt:

• gwint trapezowy,
• gwint trójkątny,
• gwint prostokątny,
• gwint okrągły.

Podział ze względu na pochylenie:

• gwint stożkowy – gwint znajduje się na powierzchni o kształcie stożka,
• gwint walcowy – gwint znajduje się na powierzchni o kształcie walca.

Rodzaje otworów pod gwint

Podstawowe wytyczne sugerują, że średnica narzędzia do wiercenia pod gwint powinna być nieznacznie mniejsza od wymiaru gwintu. Różnica między tymi parametrami jest zilustrowana na specyficznej tablicy gwintów, która pokazuje wymagany rozmiar wiertła w odniesieniu do gwintu oznaczonego jako M1, M3 oraz G1/16. Odmiennych średnic wiertła można oczekiwać w zależności od typu gwintu, który jest tworzony. Wyróżniamy poniższe typy gwintów:

• metryczny – standardowy
• metryczny – drobnozwojny
• rurowy

Tabela gwintów – sprawdź jak dobrać wiertło

Rozmiar Gwintu	Skok Gwintu P [mm]	Średnica Wiertła [mm]	Rozmiar Gwintu	Skok Gwintu P [mm]	Średnica Wiertła [mm]	Rozmiar Gwintu	Skok Gwintu P [mm]	Średnica Wiertła [mm]
M1	0,25	0,75	M4 x 0,5	0,5	3,5	G-1/16″	0,907	6,7
M ,1	0,25	0,85	M4,5×0,5	0,5	4	G-1/8″	0,907	8,8
M1,2	0,25	0,95	M5x0,5	0,5	4,5	G-1/4″	1,337	11,8
M1,4	0,3	1,1	M5,5×0,5	0,5	5	G-3/8″	1,337	15,25
M1,6	0,35	1,25	M6x0,75	0,75	5,2	G-1/2″	1,814	19
M1,7	0,35	1,3	M7x0,75	0,75	6,2	G-5/8″	1,814	21
M1,8	0,35	1,45	M8x0,75	0,75	7,2	G-3/4″	1,814	24,5
M2	0,4	1,6	M8x1	1	7	G-7/8″	1,814	28,25
M2.2	0,45	1,75	M9x075	0,75	8,2	G-1″	2,309	30,75
M2,3	0,4	1,9	M9x1	1	8	G-1.1/8″	2,309	35,5
M2,5	0,45	2,05	M10x0,75	0,75	9,2	G-1.1/4″	2,309	39,5
M2,6	0,45	2,1	M10x1	1	9	G-1.3/8″	2,309	42
M3	0,5	2,5	M10x1,25	1,25	8,8	G-1.1/2″	2,309	45
M3,5	0,6	2,9	M11 x 0,75	0,75	10,2	G-1.3/4″	2,309	51
M4	0,7	3,3	M11x1	1	10	G-2″	2,309	57
M4,5	0,75	3,8	M12x1	1	11
M5	0,8	4,2	M12x1,25	1,25	10,8
M6	1	5	M12x1,5	1,5	10,5
M 7	1	6	M14x1	1	13
M8	1,25	6,8	M14x1,25	1,25	12,8
M9	1,25	7,8	M14x1,5	1,5	12,5
M10	1,5	8,5	M15x1	1	14
M11	1,5	9,5	M15x1,5	1,5	13,5
M12	1,75	10,2	M16x1	1	15
M14	2	12	M16x1,25	1,25
M16	2	14	M16x1,5	1,5	14,5
M18	2,5	15,5	M17x1	1	16
M20	2,5	17,5	M17x1,5	1,5	15,5
M22	2,5	19,5	M18x1	1	17
M24	3	21	M18x1,5	1,5	16,5
M27	3	24	M18x2	2	16
M30	3,5	26,5	M20x1	1	19
M33	3,5	29,5	M20x1,5	1,5	18,5
M36	4	32	M20x2	2	18
M39	4	35	M22x1	1	21
M42	4,5	37,5	M22x1,5	1,5	20,5
M45	4,5	40,5	M22x2	2	20
M48	5	43	M24x1	1	23
M52	5	47	M24x1,5	1,5	22,5
M56	5,5	50,5	M24x2	2	22
M60	5,5	54,5	M25x1	1	24
M64	6	58	M25x1,5	1,5	23,5
M68	6	62	M25x2	2	23
M26x1,5	1,5	24,5

Dobór wiertła pod gwint – czym się kierować?

Dobór odpowiedniego rozmiaru wiertła pod gwint ma zastosowanie w kwestii gwintów wewnętrznych. Aby otwór pod gwint był zrobiony odpowiednio, średnica dobranego wiertła powinna być mniejsza. Wpływ na średnice wiertła ma również to, jaki rodzaj gwintu zastosujemy. Odpowiednio będzie ona inna dla gwintu metrycznego, calowego, drobno zwojonego czy zwykłego. Aby odpowiednio dobrać wiertło, warto skorzystać z tabeli doboru wierteł szeroko dostępnych w internecie lub samemu obliczyć odpowiednią średnicę otworu. Pozwoli to na dokonanie precyzyjnych pomiarów, które zapewnią dobre spasowanie gwintów.

Wzór na średnice otworu wygląda następująco: D = M - P.

Odpowiednio D – średnica, M – rozmiar gwintu a P – skok gwintu.

Przykład: Załóżmy, że rozmiar gwintu to M10 a jego skok to 1,5 mm. D=10-1,5=8,5 mm.

[product category_id="1500" limit="4" onlyAvailable="true" order="random"]

Jak przygotować się do wykonania otworu pod gwint?

Obliczona odpowiednia średnica otworu to połowa sukcesu. Podczas poszukiwania odpowiedniego wiertła pod gwint warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię. Nie każde wiertło nadaje się do tego samego materiału. Gwintowanie wykonujemy w elementach metalowych, które jednak mogą różnić się twardością. Inną charakterystykę będzie miała stal nierdzewna (inox), stal kwasoodporna (kwasówka), stal hartowana czy zwykła. Przykładowo do stali zwykłej powinno używać się wierteł wykonanych ze stali szybkotnącej HSS (High Speed Steel), ale do twardszej stali hartowanej dobrym wyborem będzie wiertło powlekane tytanem. Analogicznie dobrać należy również gwintownik. Wykonane ze słabej jakości metalu narzędzie może nie poradzić sobie z twardszym materiałem.

Właściwe wiertło oraz gwintownik, dobrane pod twardość metalu, w którym będziemy pracować, zapewniają swobodne i bezproblemowe wiercenie w każdych warunkach. Źle dobrane narzędzia spowodują, że wiercenie będzie ciężkie i długie a zakupione wiertło lub gwintownik łatwo mogą się zniszczyć.

Odpowiednie wiertło pod gwint na Mixtools.pl

Wiesz już jak odpowiednio dobrać wiertło pod gwint. Jeszcze jedną i ważną kwestią podczas doboru wierteł jest ich jakość. Jeśli więc obliczyłeś już, ile powinno mieć wiertło pod gwint, które musisz zakupić, sprawdź ofertę wierteł do metalu w naszym sklepie internetowym. Posiadamy wysokiej klasy wiertła przeznaczone do wiercenia w każdym rodzaju metalu. Znajdziesz u nas wiertła HSS, tytanowe, kobaltowe i inne. W sklepie Mixtools.pl możesz również zaopatrzyć się w szereg profesjonalnych narzędzi gwintujących.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania

1. Jak obliczyć średnicę wiertła pod gwint?

Aby obliczyć odpowiednią średnicę wiertła, należy zastosować wzór: D = M - P, gdzie D to średnica otworu, M to rozmiar gwintu, a P to jego skok.

2. Czy tabela gwintów zawsze gwarantuje właściwy dobór wiertła?

Tak, jeśli korzystasz z rzetelnej tabeli gwintów, dobór średnicy wiertła będzie bezpieczny i zgodny z normami technicznymi – warto jednak zawsze uwzględniać również materiał, w który wiercisz.

3. Czym różni się gwint metryczny od calowego?

Gwint metryczny podawany jest w milimetrach i ma kąt zarysu 60°, natomiast calowy – w zwojach na cal, z kątem zarysu 55–60°.

4. Jakie są najczęstsze błędy przy doborze wiertła pod gwint?

Najczęstsze błędy to: zbyt duża średnica wiertła (gwint nie trzyma), zbyt mała (gwintownik się zakleszcza), oraz brak dopasowania narzędzia do rodzaju materiału.

5. Czy ten sam rozmiar wiertła pasuje do różnych materiałów?

Nie zawsze – dla twardszych materiałów jak stal hartowana warto stosować inne typy wierteł (np. kobaltowe, tytanowe), mimo że średnica otworu się nie zmienia.

6. Jakie wiertło wybrać do stali nierdzewnej?

Do stali nierdzewnej najlepiej sprawdzają się wiertła kobaltowe lub tytanowe, które mają większą odporność na ścieranie i wysoką temperaturę.

7. Czy skok gwintu wpływa na wybór wiertła?

Tak – skok gwintu bezpośrednio wpływa na średnicę otworu, dlatego jest kluczowym parametrem przy doborze wiertła.

8. Co to znaczy, że gwint jest drobnozwojny?

To oznacza, że na danej długości jest więcej zwojów niż w standardowym gwincie – do jego wykonania potrzeba nieco mniejszego wiertła.

9. Czy mogę wiercić otwory pod gwint zwykłym wiertłem HSS?

Tak, ale tylko w przypadku miękkich materiałów. Do twardszych stopów potrzebne będą wiertła specjalistyczne, np. z powłoką tytanową.

10. Gdzie znajdę dobre wiertła pod gwinty?

Wysokiej jakości wiertła do metalu znajdziesz na Mixtools.pl, w tym wiertła HSS, tytanowe, kobaltowe oraz profesjonalne narzędzia do gwintowania.